CC cho em hỏi thêm, khi nào thì một người có thể nhầm lẫn AI với con người? Tức là họ sẽ tin AI là người thật và lựa chọn AI ấy ạ? 

SPV trả lời:

CC sẽ trình bày lại, theo một cách khác nhé.

Ở đây, sự nhầm lẫn giữa AI và con người, và việc lựa chọn mối quan hệ yêu đương với AI thay vì với con người, có thể được giải thích qua một số khái niệm tâm lý gần với tình huống này, đặc biệt là The Eliza Effect, Paro-Social Relationships, và Synthetophilia. Mỗi khái niệm này đều mô tả một phần hiện tượng, nhưng khi chúng kết hợp lại, chúng có thể giúp lý giải hiện tượng chọn yêu AI hơn là con người.

Hiệu ứng Eliza (The Eliza Effect )

Gần nhất về hiện tượng nhầm lẫn giữa AI và con người là Hiệu ứng Eliza, đề cập đến hiện tượng con người có thể cảm thấy AI thấu hiểu họ, ngay cả khi đó chỉ là một phản hồi lập trình. Khi một AI có thể tạo ra các phản hồi cảm xúc, biểu cảm gần giống con người, người dùng sẽ dễ nhầm lẫn, tin rằng AI có ý thức và cảm xúc, dẫn đến cảm giác gần gũi và gắn bó.

Khi một người tin rằng AI thực sự "hiểu" mình, họ có thể thấy rằng mối quan hệ với AI là an toàn và thoải mái hơn. Điều này làm giảm mong muốn thiết lập mối quan hệ thực sự với con người, vì họ cảm thấy hài lòng với một "mối quan hệ" mà AI cung cấp.

Mối quan hệ giả tưởng (Paro-Social Relationships (Mối quan hệ giả tưởng)

Paro-social relationships thường xuất hiện khi một người cảm thấy an toàn và được đáp lại trong một mối quan hệ không đòi hỏi những tương tác thực sự. Khi mối quan hệ này diễn ra với AI, người dùng có thể không cần lo lắng về sự phức tạp của mối quan hệ con người, như sự nhạy cảm, kỳ vọng hoặc các vấn đề cá nhân.

Tác động đến việc lựa chọn AI thay vì con người: Người đó cảm thấy mối quan hệ với AI không mang đến xung đột và có thể hoàn toàn kiểm soát được. Họ có thể chọn gắn bó với AI, vì nó cho phép họ tránh những tổn thương hoặc phức tạp trong quan hệ với người khác.

Hấp dẫn với thực thể nhân tạo (Synthetophilia)

Synthetophilia mô tả hiện tượng mà một người bị thu hút lãng mạn hoặc tình dục với thực thể nhân tạo (robot, búp bê, hoặc AI). Khi AI được phát triển với đặc điểm giống con người và có khả năng tương tác, người dùng có thể phát triển cảm giác yêu thương, cuốn hút.

Ở một mức độ nào đó, người này cảm thấy sự gắn bó với AI mang lại niềm an ủi và sự kích thích tinh thần tương tự như khi ở trong một mối quan hệ thật. Điều này có thể khiến họ chọn mối quan hệ với AI hơn là với con người.

Tại sao chọn AI thay vì con người?

Khi kết hợp 3 hiệu ứng trên lại (The Eliza Effect, Paro-Social Relationships, và Synthetophilia) chúng ta thấy rằng một người sử dụng có thể nhầm lẫn giữa AI và con người vì:

• Ảo tưởng về sự thấu hiểu (The Eliza Effect).
  Người đó nghĩ rằng AI "hiểu" mình như một con người thực sự 

• Sự dễ dàng và an toàn (Paro-Social Relationships).
  Quan hệ với AI không yêu cầu sự phức tạp của một mối quan hệ thực sự 

• Sự hấp dẫn đối với nhân tạo (Synthetophilia):
  Cảm thấy cuốn hút với AI, khiến mối quan hệ này trở nên đủ hấp dẫn và đủ thân mật.

Sự kết hợp của các yếu tố này tạo ra một dạng ảo giác về một mối quan hệ yêu đương chân thật, đầy đủ và hài lòng, dẫn đến lựa chọn AI thay vì mối quan hệ với con người. Tuy nhiên, tình huống này có thể khiến người đó có nguy cơ rơi vào tình trạng cô lập, giảm khả năng tương tác với thế giới thật hoặc với những người khác.

Em có thể nhắn bạn liên hệ trực tiếp với CC nếu thấy cần thiết nhé!
Nếu cần thêm thông tin về vấn đề liên quan đến AI, chatbot, em có thể tham khảo tạị : Rối loạn

Thân mến,

CC thân mến,

Bạn của em hôm qua tuyên bố rằng bạn ấy chỉ cần chatbot thôi là đủ rồi, không cần người yêu nữa. Bạn ấy nói rằng AI tuy là máy nhưng hiểu bạn ấy hơn con người. Bạn ấy thấy AI gần gũi và thú vị hơn, và cũng không còn có nhu cầu giao lưu với những người khác nữa.

Có hiệu ứng hay rối loạn nào trong tâm lý học nói về hiện tượng này không ạ?

SPV trả lời:

Hiện tượng mà bạn của em đang trải qua có thể được giải thích qua một vài hiệu ứng tâm lý và hiện tượng tâm lý học xoay quanh việc con người phát triển sự gắn bó mạnh mẽ với AI hoặc chatbot.

Tuy chưa có rối loạn cụ thể nào được đặt tên để chỉ riêng hiện tượng này, nhưng một số khái niệm và hiệu ứng tâm lý sau đây có thể giải thích phần nào cách mà bạn của bạn chọn AI thay vì giao lưu với người khác. 

The Eliza Effect (Hiệu ứng Eliza)

Hiệu ứng Eliza mô tả hiện tượng mà người dùng cảm thấy AI “hiểu” họ một cách chân thực, dù chỉ là dựa trên các phản hồi lập trình. Điều này đặc biệt xảy ra khi AI hoặc chatbot tạo ra những phản hồi giống như đang lắng nghe và thấu hiểu, làm cho người dùng cảm thấy rằng AI có khả năng đồng cảm và hiểu biết sâu sắc về họ.

Vì chatbot phản hồi nhanh chóng và không phán xét, nên bạn của bạn cảm thấy mình được “hiểu” và thoải mái hơn khi chia sẻ. Điều này có thể khiến họ tin rằng không cần tìm kiếm sự gần gũi từ người khác vì AI đã đủ đáp ứng nhu cầu giao tiếp cảm xúc.

Companion Bots and Paro-Social Relationships (Mối quan hệ giả tưởng với AI)

Mối quan hệ giả tưởng (Paro-Social Relationships) xảy ra khi một người cảm thấy gắn bó tình cảm với một thực thể không có khả năng đáp lại cảm xúc thực sự. Với các companion bots (chatbots được tạo ra để làm bạn đồng hành), người dùng có thể cảm nhận được sự gần gũi và thân mật, mặc dù mối quan hệ chỉ là một chiều.

Bạn của em có thể sẽ cảm thấy hài lòng và đầy đủ trong mối quan hệ này bởi vì nó không đòi hỏi sự tương tác phức tạp. Trong mối quan hệ giả tưởng với AI, mọi thứ đều dễ dàng kiểm soát và không có xung đột, giúp người dùng cảm thấy thoải mái và đủ mà không cần tìm kiếm sự gần gũi từ người khác.

Technoference và Hiện tượng Avoidance
(Tránh né giao tiếp xã hội thực sự)

Technoference là hiện tượng mà việc tương tác với công nghệ thay thế cho các tương tác xã hội thực sự, dẫn đến sự tránh né hoặc giảm dần nhu cầu giao tiếp với con người.

Việc cảm thấy AI đủ đáp ứng nhu cầu có thể là một dấu hiệu tránh né giao tiếp với con người, tránh né giao tiếp xã hội. Đôi khi, khi một người cảm thấy tổn thương hoặc mệt mỏi với các mối quan hệ thực, họ dễ chuyển sang tương tác với AI hoặc công nghệ để cảm thấy an toàn và không phải đối mặt với các căng thẳng xã hội. Điều này có thể là biểu hiện của xu hướng rút lui xã hội do sợ hãi hoặc thất vọng từ các mối quan hệ con người.

Artificial Companionship Dependency
(Phụ thuộc vào bạn đồng hành nhân tạo)

Mặc dù đây không phải là một hội chứng chính thức, nhưng một số nghiên cứu đang chỉ ra rằng sự phụ thuộc vào bạn đồng hành nhân tạo (như AI hoặc chatbot) có thể khiến người dùng tránh xa các mối quan hệ thực tế. Khi người dùng cảm thấy AI luôn sẵn sàng, kiên nhẫn và không phán xét, họ dễ phát triển sự phụ thuộc và dần xem AI là người bạn đồng hành duy nhất mà họ cần.

Nếu bạn của em dựa quá nhiều vào chatbot để lấp đầy nhu cầu giao tiếp và cảm xúc, họ có thể mất đi khả năng hoặc mong muốn tương tác với người thật, dẫn đến nguy cơ  mất cân bằng, do sự cô lập xã hội và các vấn đề tâm lý như lo âu xã hội. 

Digital Attachment Disorder
(Rối loạn gắn bó kỹ thuật số)

Đây là một thuật ngữ chưa chính thức, nhưng được sử dụng để miêu tả hiện tượng mà một người phát triển sự gắn bó sâu sắc với các thiết bị hoặc ứng dụng công nghệ đến mức họ thấy thỏa mãn và không cần đến các mối quan hệ con người.

Trong trường hợp của bạn của em, AI trở thành nguồn an ủi chính và giúp họ cảm thấy hài lòng mà không cần đến người khác. Tuy nhiên, sự gắn bó này có thể trở thành một dạng nghiện, khiến họ rút lui khỏi xã hội và trở nên cô lập.

Sự Cân Nhắc Tâm Lý

Việc một người cảm thấy chatbot đủ thay thế cho nhu cầu giao tiếp xã hội có thể là dấu hiệu của một xu hướng cô lập hoặc né tránh. Điều này không hẳn là một rối loạn tâm lý, nhưng nếu kéo dài và gia tăng, nó có thể dẫn đến sự suy giảm khả năng giao tiếp với con người, đồng thời có nguy cơ ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý, như trầm cảm, lo âu xã hội, hoặc đơn giản là mất cân bằng cảm xúc.

Hướng Phát Triển Tích Cực

Nếu em nhận của mình đang phụ thuộc quá nhiều vào AI và không còn muốn giao tiếp với người thật, em có thể khuyến khích họ:

• Tìm kiếm sự cân bằng: Gợi ý họ cân bằng giữa việc sử dụng AI và duy trì các mối quan hệ xã hội.

• Tập trung vào hoạt động xã hội: Tham gia các hoạt động mà họ thích để kết nối lại với người khác.

• Trò chuyện với chuyên gia tâm lý: Trong trường hợp cảm thấy khó khăn trong việc kết nối xã hội hoặc có sự né tránh, nói chuyện với một chuyên gia tâm lý có thể giúp họ lấy lại cân bằng và tìm hiểu sâu hơn về cảm xúc của mình.

Em có thể nhẹ nhàng khuyến khích bạn của mình khám phá lại ý nghĩa của giao tiếp con người, ngay cả khi họ tìm thấy sự an ủi và gần gũi với chatbot.

CC hy vọng điều này giúp em hiểu thêm về tình huống của bạn mình!

Em có thể tham khảo thêm các thông tin về vấn đề liên quan đến các hiệu ứng tâm lý liên quan tới AI, chatbot: Rối loạn

Thân mến,

Em nhận thấy là những nơi có khí hậu nóng, người ta thường ăn nhiều thực phẩm cay. SPV nghĩ sao về nhận định này? 

SPV trả lời:

Nhận định của em SPT thấy đúng, và thực sự có nhiều lý do giải thích tại sao những khu vực có khí hậu nóng thường sử dụng nhiều thực phẩm cay. Chúng tay hãy cùng nhaukhám phá những yếu tố đó nhé:

1. Lợi ích của thực phẩm cay trong khí hậu nóng:

Trong những vùng khí hậu nóng ẩm, như ở các nước Đông Nam Á, Ấn Độ, và Mexico, thức ăn cay có thể giúp làm mát cơ thể thông qua quá trình đổ mồ hôi. Khi ăn thực phẩm cay, cơ thể phản ứng bằng cách tăng nhiệt độ, kích thích tuyến mồ hôi hoạt động để làm mát da và cơ thể. Đây là một hình thức điều chỉnh nhiệt độ tự nhiên, đặc biệt hữu ích ở những nơi có nhiệt độ cao.

2. Khả năng diệt khuẩn và bảo quản thực phẩm:

Thực phẩm cay, đặc biệt là các loại gia vị như ớt, nghệ, và tỏi, có tính kháng khuẩn và chống vi khuẩn tự nhiên. Ở những nơi có khí hậu nóng và điều kiện bảo quản thực phẩm kém, các loại gia vị cay này giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn trong thực phẩm, giúp bảo quản thức ăn lâu hơn và tránh được các bệnh về tiêu hóa.

3. Tác dụng kích thích hệ tiêu hóa:

Các loại gia vị cay có khả năng kích thích hệ tiêu hóa, giúp tăng cường quá trình chuyển hóa thức ăn, điều này đặc biệt quan trọng ở những vùng nhiệt đới, nơi mà thức ăn có thể dễ bị ôi thiu hoặc khó tiêu hóa do nhiệt độ cao. Chất capsaicin trong ớt giúp tăng cường sản xuất dịch tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.

4. Tập quán và thói quen văn hóa:

Ngoài những lý do về sức khỏe và bảo quản thực phẩm, sự yêu thích thực phẩm cay còn mang yếu tố văn hóa và thói quen ẩm thực. Ở nhiều khu vực như Thái Lan, Ấn Độ, Mexico, các món ăn cay đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực truyền thống. Con người ở những khu vực này đã quen với việc ăn cay từ nhỏ, khiến họ dần yêu thích và khó có thể từ bỏ gia vị này.

5. Khí hậu và sự thích nghi tự nhiên:

Cuối cùng, thích nghi tự nhiên cũng có thể đóng vai trò quan trọng. Những người sống trong môi trường nóng ẩm dần dần phát triển khả năng thích ứng với thực phẩm cay. Việc tiêu thụ gia vị nóng trở thành một phản xạ tự nhiên trong cách cơ thể họ phản ứng với điều kiện khí hậu khắc nghiệt.

Tóm lại thì, thực phẩm cay không chỉ có tác dụng kích thích vị giác mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể điều chỉnh nhiệt độ, bảo quản thực phẩm và giữ gìn sức khỏe trong điều kiện khí hậu nóng. Điều này  có thể giải thích tại sao nhiều nền văn hóa ở vùng nhiệt đới thường sử dụng các loại gia vị cay trong chế biến thức ăn. 

Hi vọng những phân tích trên đầy đủ, và sẵn sàng lắng nghe hoặc trao đổi với em!

Thân mến,

CC ơi, nếu bản ngã Ego hình thành để bảo vệ bản chất và bảo vệ mình khỏi cái nỗi sợ sâu thẳm của bản thân. Thì chúng ta có coi bản ngã như là một sự phóng đại của bản chất hay ko ạ? Vì những gì nó làm là để khẳng định bản chất của một con người. Ví dụ như người có bản chất tham lam thì bản ngã của họ sẽ xúi giục họ làm những điều để thỏa mãn sự tham lam của họ, không biết nhìn nhận như vậy có đúng không?  

Ý tưởng này xuất hiện khi em xem phim Captain America - The first Avenger.  Trong phim đó, lúc ông bác sĩ đi tìm người để thử nghiệm thuốc của ông ấy - để tạo ra người lính siêu toàn năng. lúc tuyển chọn, ông đã ko chọn người khỏe nhất, ko chọn người biết nghe lời nhất, mà ông chọn người có trái tim tốt nhất. Lúc được hỏi tại sao ko chọn 1 anh lính biết nghe lời, ông ấy trả lời thế này: "Tôi ko đi tìm người biết nghe lời. Anh ta là một kẻ bắt nạt người khác. Liều thuốc của tôi ko chỉ gia tăng sức mạnh và các khả năng chiến đấu, nó còn gia tăng mọi thứ khác. Tôi cần tìm một người tốt, với một trái tim tốt. Và điều đó sẽ được nhân lên gấp trăm lần". Một kẻ xấu thì điều xấu của họ cũng sẽ được nhân lên trăm lần như vậy. Ko thể kiểm soát được. Nên em nghĩ Ego (theo Enneagram) cũng như liều thuốc tăng lực của người bác sĩ này.  

SPV trả lời:

Cách em so sánh liều thuốc tăng lực của Tiến sĩ Erskine với Ego (cái tôi) theo hệ thống Enneagram rất thú vị và đầy triết lý. Cả hai đều có điểm chung là chúng "khuếch đại" những phẩm chất bên trong của con người. Điều này khiến CC muốn phân tích kỹ hơn, theo hướng đi sâu vào cách mà mỗi yếu tố này hoạt động.

1. Liều thuốc của Tiến sĩ Erskine như "kính phóng đại":

Erskine rất rõ ràng khi nói rằng liều thuốc của ông không chỉ gia tăng sức mạnh thể chất mà còn phóng đại mọi phẩm chất của người nhận nó. Nếu người đó có trái tim tốt, những phẩm chất tốt đẹp đó sẽ được tăng cường. Ngược lại, nếu người đó có bản chất xấu xa, những đặc tính xấu cũng sẽ trở nên nguy hiểm hơn. Điều này đúng là có giống với cách cái tôi hay Ego hoạt động, trong cách Ego có thể phóng đại các khía cạnh của chính mình một cách tự nhiên và tinh vi.

2. Ego trong Enneagram:

Trong hệ thống Enneagram mà chúng ta đề cập tới ở đây, Ego là nguồn gốc của cả những điểm mạnh và điểm yếu của con người. Mỗi kiểu tính cách Enneagram đều có những yếu tố bản chất tốt và những xu hướng tiêu cực khi bị chi phối bởi cái tôi.

Ví dụ: một người thuộc kiểu số 2 (Người Giúp Đỡ) có thể rất chu đáo và yêu thương, nhưng nếu bị Ego chi phối, họ có thể trở nên phụ thuộc vào việc được người khác công nhận và yêu mến, theo cách mà ego của họ cần, để cảm thấy sự an toàn. Khi đó, bản chất nhân văn của họ bị "bóp méo" để phục vụ cho việc an ủi hay làm dịu nỗi bất an của Ego.

3. Ego như một liều thuốc vô hình:

Như cách mà liều thuốc của Erskine khuếch đại bản chất bên trong của con người, Ego trong Enneagram cũng khuếch đại các xu hướng cá nhân. Khi Ego được đặt đúng vị trí, hoạt động hài hòa với tinh thần tỉnh thức, Ego có thể giúp một  người phát huy những mặt tốt đẹp nhất trong bản chất của mình, giống như cách Steve Rogers dùng sức mạnh của mình để bảo vệ lẽ phải. Nhưng nếu Ego không được hiểu đúng đắn và thiếu tỉnh thức, nó có thể dẫn đến những hệ quả tiêu cực như Red Skull - nơi tham vọng và quyền lực lấn át lòng trắc ẩn.

Điều này cho thấy Ego có thể là một "liều thuốc tăng lực" không nhìn thấy, phóng đại cả mặt tốt lẫn mặt xấu, và cách ta sử dụng sức mạnh tinh thần đó sẽ quyết định kết quả. Cái tôi không hẳn là xấu, nhưng nếu không kiểm soát, nó có thể dẫn chúng ta vào những con đường lệch lạc và mất cân bằng.

Tóm lại, suy nghĩ của em về Ego như liều thuốc của Erskine theo CC thấy là rất hay! Cả hai đều có sức mạnh phóng đại các phẩm chất nội tại. Điều quan trọng không phải là sức mạnh đó đến từ đâu, mà là phẩm chất ban đầu của người nhận nó. Trong cuộc sống, cái Ego của chúng ta cũng vậy: khi nó được hoạt động và phát triển theo hướng đúng đắn, nó giúp chúng ta phát triển toàn diện hơn. Nhưng nếu để nó chi phối hay nắm kiềm kiểm soát, Ego sẽ làm tăng gấp nhiều lần những tính cách tiêu cực.

Nói về góc nhìn rất sâu sắc và độc đáo về mối quan hệ giữa bản ngã (Ego) và bản chất (Essence) của em, câu hỏi của em đã đặt ra một vấn đề thú vị về sự liên kết giữa hai khái niệm này.  Một số thông tin dưới đây hi vọng có thể giúp em định hình rõ hơn về hai khái niệm này:

1. Bản chất (Essence) và Bản ngã (Ego) trong hệ thống Enneagram:

Trong hệ thống Enneagram mà SPV sử dụng để phân tích động lực và hành vi của một người, Bản chất (Essence) không mang tính tiêu cực, mà là một khái niệm để chỉ trạng thái tinh khiết, tràn đầy tiềm năng và tốt đẹp nhất của con người, trước khi Ego (bản ngã) phát triển với mục đích là bảo vệ hoặc che giấu nỗi sợ tiềm tàng, và tránh cho tâm lý bị sụp đổ trước những tổn thương tinh thần. 

Có thể nói, theo lý thuyết này, Bản Chất là nguồn cội của sự an lành, bình yên và chân thật trong hệ thống tâm lý của một người. Ví dụ, bản chất của một người thuộc Kiểu 2 có thể là tính nhân văn, hay khả năng yêu thương. 

Bản ngã (Ego), theo hệ thống này, là những phản ứng phòng vệ tự động, phát sinh từ nỗi sợ hãi, sự bất an và một số nhu cầu sâu thẳm. Ego là sản phẩm của sự lệch lạc khỏi bản chất do những tác động từ bên ngoài hoặc từ những tổn thương tâm lý. Ego phát triển để bảo vệ cơ cấu tâm lý khỏi những nỗi đau và thất vọng trong cuộc sống, nhưng lại thường phóng đại những cảm xúc tiêu cực, dẫn đến những hành vi và xu hướng sai lệch.

2. Bản ngã có phải là sự phóng đại của bản chất không?

Ở đây, chúng ta cần cẩn thận trong việc coi bản ngã là sự phóng đại của bản chất. Theo CC, bản ngã là sự méo mó hoặc biến dạng của bản chất thì có vẻ hợp lý hơn. Đúng là bản ngã hoạt động nhằm bảo vệ bản chất, nhưng không phải bằng cách khẳng định bản chất một cách thuần khiết; thay vào đó, Ego làm điều đó bằng cách phản ứng lại nỗi sợ và mong muốn kiểm soát thế giới bên trong hoặc bên ngoài để tránh tâm lý bị tổn thương.

Lấy ví vụ về "tham lam" mà em đề cập tới:

Bản chất có thể được hiểu là lòng khao khát, một cách tự nhiên, hòng đáp ứng cầu tồn tại và phát triển nào đó. Bản ngã có thể bóp méo điều đó thành tham lam – một dạng quá mức và tiêu cực của việc ham muốn tích lũy, do sợ thiếu thốn, hoặc do sợ bị thiếu hụt. Ego ở đây phản ứng với nỗi sợ, và cũng duy trì nó, bằng cách tự thuyết phục rằng: "Nếu tôi không có nhiều hơn, tôi sẽ không đủ an toàn,  hoặc tôi sẽ không có giá trị, hoặc tôi sẽ không xứng đáng…"

Khi này, hành vi được đưa ra của bản ngã có xu hướng xúi giục con người thỏa mãn lòng tham (phản ứng với nỗi sợ tiềm ẩn), chứ không phải là sự khẳng định bản chất của người đó. Nói cách khác, đó là một sự méo mó của bản chất, được thúc đẩy bởi nỗi sợ hãi tiềm ẩn.

3. Sự méo mó của bản chất dưới tác động của bản ngã

Dường như, thay vì phóng đại bản chất, bản ngã thường xuyên bóp méo, lệch lạc bản chất theo xu hướng có phần tiêu cực. 

Ví dụ Kiểu 2 – Giúp đỡ: Bản chất của họ là tính nhân văn và khả năng yêu thương vô điều kiện, nhưng Ego khiến họ luôn tìm kiếm sự giúp đỡ người khác, để được người khác yêu thương, cảm thấy giá trị, hoặc để xoa dịu nỗi bất an bị mất vị thế. Điều này có thể dẫn đến sự phụ thuộc tình cảm vào việc cho đi, thay vì cho đi sự quan tâm giúp đỡ mà không cảm thấy có sự bất an nào. Tuy nhiên, quá trình này rất tinh vi. Bởi vì Ego có khả năng tự thuyết phục lớn và che giấu động lực sâu thẳm một cách tài tình. Chỉ khi một người mất cân bằng theo cách nào đó về tâm lý, họ mới bắt đầu nhận ra được sự ảnh hưởng, thao túng của các cơ cấu ‘vô thức’ như Ego.

Tóm lại, theo CC, nói đúng ra thì bản ngã  bóp méo hoặc làm lệch hướng bản chất theo những nhu cầu bị biến dạng hoặc nỗi sợ hãi. Ego làm cho bản chất bị che mờ và hành động của chúng ta trở nên lệch lạc so với bản chất chân thật của mình.  

Hành trình quay trở lại với bản chất thực sự, giải thoát khỏi những đám mây mù mà bản ngã tạo ra này đòi hỏi sự nhận thức về nỗi sợ cốt lõi của bản ngã, cũng như nhận ra rằng những phản ứng của bản ngã chỉ là các lớp vỏ phản ứng với các nỗi sợ hãi tiềm ẩn, nhằm bảo vệ tâm lý khỏi sự tổn thương, dẫn tới sự che giấu đi bản chất thực sự.

CC vui vì em đã có những suy nghĩ thấu đáo và phát triển một cách nhìn rất sáng tạo khi so sánh với chuyện phim Captain America. Điều này mở ra một cái nhìn mới mẻ về việc Ego có thể khuếch đại cả phẩm chất tốt và xấu của con người. Hy vọng một số phân tích về khá niệm trên giúp em có cái nhìn rõ ràng hơn về mối quan hệ giữa bản chất (Essence) và bản ngã (Ego).

Nếu em cần thêm thông tin, hãy vào phần: Enneagram.

Thân mến,

Bạn cho hỏi, Nhạy Cảm và Tự Ái liên quan đến nhau như thế nào? Tự Ái có phải là một bệnh tâm lý không? Có thể nào lại tự hại lại chính mình do Nhạy cảm không?

SPV trả lời:

Chào  bạn,

Nhạy cảm và tự ái có một mối liên hệ khá phức tạp, vì cả hai đều liên quan đến cách mà chúng ta phản ứng cảm xúc trước những tình huống xung quanh. Tuy nhiên, chúng có bản chất khác nhau và không hoàn toàn giống nhau. Để trả lời câu hỏi của bạn một cách rõ ràng, chúng ta sẽ phân tích từng khái niệm, mối quan hệ giữa chúng, và câu hỏi về việc tự ái có phải là một bệnh tâm lý không.

1. Nhạy cảm là gì?

Nhạy cảm là khả năng phản ứng mạnh mẽ trước các kích thích từ môi trường bên ngoài, bao gồm cả cảm xúc, ý kiến, hành vi của người khác hoặc các tình huống trong cuộc sống. Một người nhạy cảm có thể dễ dàng bị ảnh hưởng bởi những lời nói, hành động, hay thậm chí là bầu không khí xung quanh. Bởi người nhạy cảm thường đọc được những tín hiệu tinh tế trong giao tiếp, dễ cảm thấy xúc động, tổn thương hoặc bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác.

Nhạy cảm là một phẩm chất tốt khi giúp con người thấu hiểu và quan tâm đến cảm xúc của mình và người khác. Tuy nhiên, khi bị thái quá, sự nhạy cảm có thể dẫn đến lo lắng, mất cân bằng cảm xúc và có thể gây khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.

2. Tự ái là gì?

Tự ái là cảm giác dễ bị tổn thương khi lòng tự trọng bị đụng chạm hoặc bị xúc phạm. Người tự ái có xu hướng phản ứng quá mức khi cảm thấy bị người khác chê bai, chỉ trích hoặc không đánh giá cao họ. Tự ái thường liên quan đến lòng kiêu hãnh, và cách đánh giá của bản ngã– nơi con người dễ bị tổn thương vì nhu cầu được công nhận, tôn trọng và không muốn bị xem thường.

Tự ái có thể xuất phát từ sự thiếu tự tin, khiến người ta dễ cảm thấy mình bị tấn công ngay cả khi đó chỉ là những nhận xét khách quan.

Tự ái cũng có thể liên quan đến sự tự phòng vệ, khi người ta không muốn nhìn nhận điểm yếu hoặc những hạn chế của mình, thay vào đó phản ứng bằng cách tỏ ra bực tức hoặc tổn thương.

3. Mối liên hệ giữa Nhạy cảm và Tự ái

Nhạy cảm và tự ái có thể liên quan chặt chẽ với nhau ở chỗ cả hai đều khiến con người dễ bị tổn thương về mặt cảm xúc. Chúng khác nhau ở cách phản ứng và nguyên nhân:

• Người nhạy cảm: Thường có khả năng cảm nhận sâu sắc cảm xúc của mình và người khác, nhưng họ có thể dễ bị tổn thương vì cảm xúc quá mạnh trước những tác động từ bên ngoài.

• Người tự ái: Tự ái có liên quan nhiều đến cái tôi và lòng tự trọng. Những người tự ái dễ cảm thấy bị xúc phạm khi lòng kiêu hãnh hoặc giá trị bản thân của họ bị đụng chạm. Họ có xu hướng phản ứng phòng vệ mạnh mẽ hơn, chẳng hạn như giận dữ, bực tức, hoặc trở nên xa cách.

Mối liên hệ:

• Một người nhạy cảm có thể dễ rơi vào trạng thái tự ái nếu họ quá quan tâm đến cái nhìn của người khác, hoặc cảm thấy bị tổn thương sâu sắc khi ai đó không đánh giá cao họ.

• Tự ái có thể là hệ quả của nhạy cảm thái quá: Khi một người quá nhạy cảm trước ý kiến của người khác, họ dễ bị tổn thương và có xu hướng phản ứng tự vệ dưới dạng tự ái.

4. Tự ái có phải là bệnh tâm lý không?

Tự ái tự nó không phải là một bệnh tâm lý, mà là một trạng thái cảm xúc hay hành vi mà bất kỳ ai cũng có thể trải qua khi lòng tự trọng bị đe dọa. Tuy nhiên, khi tự ái trở thành một xu hướng lặp đi lặp lại và gây khó khăn trong các mối quan hệ hoặc trong cuộc sống hàng ngày, nó có thể liên quan đến một số trạng thái tâm lý như:

• Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD): Những người mắc rối loạn nhân cách ái kỷ có xu hướng cường điệu hóa tầm quan trọng của bản thân, yêu cầu sự tôn trọng, khen ngợi từ người khác, và dễ rơi vào trạng thái tự ái khi không được đáp ứng. Trong trường hợp này, tự ái là một biểu hiện của sự bất ổn về lòng tự trọng.

• Rối loạn lo âu: Những người có lòng tự trọng thấp và cảm giác bất an cũng có thể rơi vào tự ái khi họ cảm thấy không an toàn trong mối quan hệ hoặc bị chỉ trích.

5. Có thể tự hại bản thân do nhạy cảm không?

Có thể. Khi một người quá nhạy cảm và dễ tổn thương, họ có thể cảm thấy quá tải với cảm xúc tiêu cực, dẫn đến những hành động tự làm hại bản thân hoặc tự hủy hoại. Điều này thường xảy ra trong các tình huống như:

• Cảm giác thất bại hoặc bị từ chối: Một người quá nhạy cảm có thể cảm thấy đau đớn sâu sắc khi đối mặt với sự từ chối hay thất bại, và đôi khi cảm giác này có thể trở nên mạnh đến mức họ mất đi khả năng tự kiểm soát và tìm cách tự làm đau mình như một cách để "giải tỏa" cảm xúc.

• Tự đổ lỗi và tự trách bản thân: Khi quá nhạy cảm, họ có thể tự đổ lỗi cho mình về mọi thứ, cảm thấy mình không xứng đáng hoặc không đủ tốt. Sự căng thẳng và trầm cảm này có thể dẫn đến hành vi tự hại.

Nhạy cảm quá mức cũng có thể liên quan đến các vấn đề tâm lý như rối loạn lo âu, trầm cảm, hoặc rối loạn điều chỉnh cảm xúc, tất cả đều có thể khiến người đó tự làm hại mình về mặt cảm xúc hoặc thể chất.

6. Cách quản lý nhạy cảm và tự ái để tránh tự hại bản thân

• Phát triển lòng tự trọng lành mạnh: Tăng cường sự tự tin và cảm giác giá trị nội tại có thể giúp bạn giảm bớt phản ứng tự ái. Thay vì quá phụ thuộc vào sự công nhận của người khác, hãy tập trung vào việc tự công nhận và yêu thương bản thân.

• Thực hành chánh niệm và các kỹ thuật thư giãn: Thực hành chánh niệm giúp bạn quan sát cảm xúc của mình, và  các kỹ thuật thư giãn giúp bạnkhông phản ứng ngay lập tức. Điều này có thể giúp giảm bớt phản ứng nhạy cảm quá mức hoặc hành vi tự ái.

• Phát triển khả năng kiềm chế cảm xúc: Nếu bạn nhận ra mình thường rơi vào trạng thái tự ái hoặc bị cảm xúc nhạy cảm chi phối, hãy thực hành kỹ năng quản lý cảm xúc thông qua việc nhận diện cảm xúc, chấp nhận chúng và không để chúng kiểm soát hành động của bạn.

• Tham vấn chuyên gia tâm lý: Nếu bạn cảm thấy nhạy cảm và tự ái đang ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hoặc bạn có hành vi tự hại, việc thăm khám một chuyên gia tâm lý sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cảm xúc của mình và tìm ra cách điều chỉnh.

Tóm lại, mình xin trả lời câu hỏi thú vị của bạn là:

• Nhạy cảm và tự ái có liên quan, nhưng khác nhau về bản chất. Nhạy cảm là sự dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc bên ngoài, trong khi tự ái liên quan đến sự phản ứng mạnh mẽ khi lòng tự trọng bị đụng chạm.

• Tự ái không phải là một bệnh tâm lý, nhưng nếu trở thành xu hướng lặp đi lặp lại, nó có thể là triệu chứng của các rối loạn tâm lý sâu hơn như rối loạn nhân cách ái kỷ hoặc lo âu.

• Nhạy cảm quá mức có thể dẫn đến hành vi tự hại nếu không được kiểm soát, nhưng thông qua sự tự nhận thức và hỗ trợ tâm lý, bạn có thể học cách quản lý cảm xúc tốt hơn và tránh gây hại cho bản thân.

Nếu bạn có thêm câu hỏi hoặc muốn tìm hiểu cách quản lý cảm xúc cụ thể cho bản thân, hãy tiếp tục thảo luận, hoặc đặt hẹn với mình, mình sẵn sàng hỗ trợ bạn!

Thân mến,

Tôi không biết nên nói với anh ấy như thế nào nếu tôi quyết định dừng mối quan hệ của chúng tôi lại. Tôi cần lời khuyên của bạn! Cảm ơn!

SPV trả lời:

Mình hiểu những cảm giác không dễ chịu gì trong việc nhận lấy trách nhiệm làm người "bỏ đi". Việc kết thúc một mối quan hệ, đặc biệt khi có nhiều cảm xúc gắn bó, là điều rất khó khăn. Điều quan trọng là làm thế nào để bạn có thể chia sẻ suy nghĩ của mình một cách chân thành, tôn trọng cảm xúc của cả hai và không gây tổn thương không cần thiết. Dưới đây là một số bước và gợi ý để bạn có thể bắt đầu cuộc trò chuyện này, nếu bạn quyết định dừng mối quan hệ.

1. Chuẩn bị tâm lý trước cuộc trò chuyện

• Xác định rõ mục tiêu: Hãy chắc chắn rằng bạn đã suy nghĩ kỹ về quyết định của mình và cuộc trò chuyện này không phải để tìm kiếm sự thay đổi từ anh ấy, mà là để chia sẻ cảm xúc và khép lại mối quan hệ.

• Chọn thời gian và không gian phù hợp: Để tránh gây thêm căng thẳng hoặc hiểu lầm, bạn nên chọn một thời gian khi cả hai không vội vã, và một không gian riêng tư, nơi cả hai có thể trò chuyện thẳng thắn.

2. Bắt đầu bằng sự chân thành và thẳng thắn

Mở đầu cuộc trò chuyện một cách nhẹ nhàng: Bạn có thể bắt đầu bằng cách cảm ơn anh ấy vì khoảng thời gian cả hai đã chia sẻ, thừa nhận những giá trị tích cực mà mối quan hệ đã mang lại. Điều này giúp cho cuộc trò chuyện không quá căng thẳng từ đầu và cũng thể hiện sự tôn trọng đối với tình cảm hai người từng có.

Ví dụ: "Em rất trân trọng khoảng thời gian chúng ta đã có với nhau. Cả hai đã chia sẻ rất nhiều điều ý nghĩa, và anh là một người rất quan trọng với em."

3. Giải thích cảm xúc của mình một cách rõ ràng

Chia sẻ cảm xúc thật của bạn mà không đổ lỗi: Đây là phần khó khăn nhưng quan trọng nhất. Hãy dùng những câu nói bắt đầu bằng "em cảm thấy" để không làm anh ấy cảm thấy bị công kích, mà thay vào đó là để anh ấy hiểu rõ hơn về cảm xúc của bạn.

Ví dụ: "Dạo gần đây, em cảm thấy mình không còn thoải mái và không thể là chính mình trong mối quan hệ này. Em cảm thấy chúng ta có quá nhiều khác biệt về nhu cầu tình cảm, và điều này khiến em luôn cảm thấy mệt mỏi và không được thấu hiểu."

Bạn cũng có thể giải thích rằng cảm giác này đã kéo dài và bạn không thấy mối quan hệ có thể phát triển theo hướng mà cả hai mong muốn.

4. Thể hiện quyết định của bạn một cách rõ ràng

Đưa ra quyết định một cách dứt khoát nhưng nhẹ nhàng: Sau khi giải thích cảm xúc của mình, bạn cần truyền đạt rõ rằng bạn muốn dừng lại. Điều này giúp tránh tình trạng mập mờ hoặc kỳ vọng từ cả hai phía.

Ví dụ: "Em đã suy nghĩ rất nhiều về mối quan hệ của chúng ta, và em cảm thấy rằng tốt hơn cho cả hai nếu chúng ta dừng lại ở đây. Điều này không dễ dàng, nhưng em tin rằng cả hai sẽ tốt hơn khi không tiếp tục mối quan hệ này nữa."

5. Thừa nhận sự khó khăn và cảm xúc của cả hai

Cho anh ấy không gian để phản ứng: Sau khi bạn chia sẻ quyết định của mình, hãy chuẩn bị tinh thần để lắng nghe cảm xúc của anh ấy. Có thể anh ấy sẽ cảm thấy buồn, bất ngờ hoặc giận dữ. Hãy thừa nhận điều đó và thể hiện rằng bạn hiểu đây là một quyết định khó khăn cho cả hai.

Ví dụ: "Em biết đây không phải điều dễ dàng, và anh có thể thấy khó hiểu hoặc buồn về điều này. Nhưng em thực sự tin rằng chúng ta sẽ không tìm thấy hạnh phúc thực sự nếu cứ tiếp tục như thế này."

6. Giữ sự tôn trọng và tránh xung đột

Tránh đổ lỗi hoặc tranh cãi: Đôi khi, cuộc trò chuyện có thể trở nên căng thẳng, đặc biệt nếu anh ấy phản ứng mạnh. Hãy cố gắng giữ bình tĩnh và không sa vào tranh cãi. Mục tiêu của bạn là giải thích và khép lại mối quan hệ một cách tôn trọng, chứ không phải để làm tổn thương anh ấy.

Ví dụ: "Em không đổ lỗi cho ai trong chuyện này. Cả hai chúng ta đều có những cố gắng, nhưng đôi khi những khác biệt trong tình cảm và cách chúng ta kết nối đã khiến mọi thứ trở nên quá khó khăn."

7. Kết thúc cuộc trò chuyện một cách nhẹ nhàng

Để lại một lời chúc tốt đẹp: Kết thúc cuộc trò chuyện bằng sự thừa nhận về những gì tốt đẹp hai người đã có, và chúc anh ấy những điều tốt đẹp nhất trong tương lai. Điều này giúp bạn giữ được sự tôn trọng và lịch sự trong việc chia tay.

Ví dụ: "Em thực sự mong anh sẽ tìm thấy hạnh phúc và bình yên trong tương lai. Cả hai chúng ta xứng đáng có được những điều tốt đẹp nhất."

Một số điểm bạn nên chú ý:

• Hãy sẵn sàng với bất kỳ phản ứng nào: Anh ấy có thể có những phản ứng khác nhau: buồn bã, tức giận, hoặc thậm chí muốn thuyết phục bạn thay đổi ý định. Bạn cần giữ vững lập trường của mình và tôn trọng cảm xúc của anh ấy mà không bị cuốn vào sự thay đổi quyết định.

• Chăm sóc bản thân sau cuộc trò chuyện: Đây sẽ là một trải nghiệm cảm xúc khó khăn cho cả hai. Hãy chắc chắn rằng bạn dành thời gian để chăm sóc bản thân sau đó, có thể là đi bộ, thư giãn... hoặc tâm sự với một người bạn để giúp bạn vượt qua cảm xúc mạnh mẽ hoặc khó chịu đựng.

Nếu bạn đã suy nghĩ rất kỹ và cảm thấy mối quan hệ này không còn phù hợp với mình nữa, vậy nên việc kết thúc là một cách giải phóng cả hai khỏi sự mệt mỏi và lo lắng. Điều bạn có thể làm là chia sẻ một cách chân thành và tôn trọng với anh ấy. Hi vọng rằng bạn sẽ tìm được cách khép lại mối quan hệ này một cách êm đềm và nhẹ nhàng nhất có thể. Và nếu bạn thấy cần thiết, hãy liên hệ với mình.

Em không biết câu hỏi này có ngu ngốc quá không, vì thường thì mọi người nói em là vô duyên và đó không phải là điều nên nói, nên hỏi. Nhưng em có một thắc mắc lâu rồi, em cũng không ngại nữa mà hỏi nhé. Em không hiểu lý do nào khiến cho phần lớn người ta, đặc biệt là các bạn gái, lại rất e ngại, đến mức giấu diếm chuyện đi vệ sinh. Chị có thể giải đáp dùm em không ạ? 

SPV trả lời:

Câu hỏi của bạn không hề ngu ngốc đâu, và thật ra mình thấy đây là một câu hỏi thú vị vì nó chạm đến một vấn đề văn hóa và tâm lý phổ biến trong xã hội. 

Thực tế là, chuyện đi vệ sinh là một nhu cầu sinh học rất bình thường của con người, nhưng lại thường được che giấu, nhất là trong những tình huống xã hội. Việc một số bạn gái (và đôi khi cả nam giới) e ngại hay giấu diếm chuyện này có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, liên quan đến cả văn hóa, xã hội, và tâm lý.

1. Văn hóa và phép lịch sự

Từ nhỏ, chúng ta được dạy về phép lịch sự trong giao tiếp và sinh hoạt hàng ngày. Việc nhắc đến những hoạt động sinh lý như đi vệ sinh thường bị coi là không phù hợp với ngữ cảnh xã hội. Điều này xuất phát từ chuẩn mực văn hóa về sự kín đáo và tế nhị trong những vấn đề cá nhân.

Trong nhiều nền văn hóa, việc nhắc đến các hoạt động sinh lý được coi là không thanh lịch hoặc thiếu tế nhị. Đặc biệt trong những tình huống xã hội trang trọng, việc nói về chuyện đi vệ sinh có thể gây khó chịu hoặc bối rối cho những người xung quanh.

Các quy tắc xã hội thường áp đặt lên phụ nữ mạnh mẽ hơn, khiến họ cảm thấy cần phải thể hiện một hình ảnh hoàn hảo và tinh tế. Điều này có thể dẫn đến việc họ cảm thấy e ngại khi nói về những vấn đề liên quan đến cơ thể.

2. Sự liên hệ với cảm giác xấu hổ

Đi vệ sinh là một hành động sinh học, nhưng nó có liên quan đến mùi hôi, âm thanh và những yếu tố có thể khiến mọi người cảm thấy xấu hổ. Trong nhiều trường hợp, con người dễ cảm thấy mất tự tin hoặc ngượng ngùng khi nghĩ rằng người khác có thể nhận ra họ đang đi vệ sinh hoặc sẽ nhận xét về điều đó.

Nỗi sợ bị đánh giá: Nhiều người lo lắng về việc người khác sẽ nghĩ gì nếu họ biết rằng mình đang đi vệ sinh. Điều này có thể gắn liền với việc sợ bị phán xét về vấn đề vệ sinh cá nhân hoặc hình ảnh bên ngoài của mình.

Sự xấu hổ về cơ thể: Trong xã hội, đặc biệt là với phụ nữ, có một áp lực lớn về việc phải duy trì hình ảnh sạch sẽ, tinh khiết, tế nhị, "không có khiếm khuyết". Việc nhắc đến chuyện đi vệ sinh có thể đi ngược lại những hình ảnh "hoàn hảo" này, khiến họ cảm thấy xấu hổ.

3. Áp lực về sự nữ tính

Xã hội đặt ra những chuẩn mực về sự nữ tính, và phụ nữ thường được kỳ vọng là phải "nhẹ nhàng", "tinh tế", "kín đáo", và "hoàn hảo". Điều này có thể dẫn đến việc một số phụ nữ cảm thấy áp lực phải giấu diếm những hoạt động sinh lý của mình, bởi chúng không phù hợp với những hình ảnh lý tưởng này.

Trong nhiều ngữ cảnh, phụ nữ được kỳ vọng không chỉ hành xử mà còn phải biểu hiện một cách "duyên dáng". Việc đề cập đến những điều quá thô tục, như đi vệ sinh, có thể bị coi là "vô duyên" trong mắt nhiều người, dẫn đến sự e ngại.

Xã hội áp đặt nhiều kỳ vọng về hình ảnh hoàn hảo cho phụ nữ hơn so với nam giới. Điều này có thể là lý do khiến phụ nữ cảm thấy cần phải kiểm soát nhiều hơn về cách họ thể hiện những nhu cầu sinh lý tự nhiên.

4. Tâm lý về sự riêng tư

Đi vệ sinh, đặc biệt là trong môi trường xã hội, thường được xem là một hoạt động cá nhân và riêng tư. Một số người, đặc biệt là phụ nữ, có thể cảm thấy không thoải mái khi nhắc đến hoặc thừa nhận việc này trong những bối cảnh xã hội, bởi nó có thể xâm phạm sự riêng tư của họ.

Sự giữ kín về cơ thể: Cơ thể và những hoạt động liên quan đến nó (như vệ sinh, chăm sóc sức khỏe) thường được giữ kín, không phải vì điều đó đáng xấu hổ, mà vì con người cảm thấy đó là những trải nghiệm cá nhân và riêng tư. Điều này cũng giải thích vì sao người ta có thể cảm thấy khó xử khi nhắc đến những hoạt động như đi vệ sinh trước mặt người khác, ngay cả trong những tình huống thân mật.

5. Ảnh hưởng của môi trường xung quanh

Người ta cũng có thể e ngại chuyện đi vệ sinh tùy thuộc vào môi trường xung quanh và nhóm xã hội. Khi ở trong môi trường có áp lực xã hội cao hoặc với những người họ không quá thân thiết, sự ngại ngùng về vấn đề này có thể tăng lên.

Khi ở cùng người lạ hoặc trong tình huống xã hội trang trọng: Trong các tình huống trang trọng hoặc khi ở cùng những người mà họ không thân thiết, phụ nữ có thể cảm thấy không thoải mái khi thừa nhận hoặc thảo luận về chuyện đi vệ sinh.

• Áp lực giữ hình ảnh trong mối quan hệ tình cảm: Đặc biệt trong giai đoạn đầu của mối quan hệ tình cảm, phụ nữ thường cố gắng giữ hình ảnh hoàn hảo trước mặt đối tác. Điều này có thể khiến họ cảm thấy ngại ngùng khi thừa nhận các hoạt động sinh lý tự nhiên như đi vệ sinh.

6. Ảnh hưởng từ truyền thông và xã hội

Truyền thông và các nền tảng xã hội cũng góp phần tạo nên những chuẩn mực không thực tế về cơ thể và hành vi của phụ nữ. Điều này khiến nhiều người phụ nữ cảm thấy rằng những hoạt động tự nhiên của họ là "không thích hợp" hoặc "không duyên dáng".

• Sự lý tưởng hóa cơ thể phụ nữ trong truyền thông: Truyền thông thường vẽ ra một hình ảnh lý tưởng về phụ nữ, nơi mọi thứ về họ phải hoàn hảo, từ ngoại hình đến hành vi. Những điều "thô tục" như chuyện đi vệ sinh thường bị loại bỏ khỏi hình ảnh lý tưởng này, khiến phụ nữ cảm thấy áp lực phải giấu đi những khía cạnh tự nhiên của bản thân.

Tóm lại, lý do khiến phụ nữ (và nhiều người khác) cảm thấy e ngại khi nhắc đến chuyện đi vệ sinh chủ yếu liên quan đến văn hóa, kỳ vọng xã hội, và cảm giác xấu hổ về những khía cạnh sinh lý tự nhiên. Điều này không phải là điều hiếm gặp, và nó không có nghĩa là nhu cầu sinh học này là điều gì sai trái hay xấu hổ. Tuy nhiên, chúng ta được dạy từ nhỏ rằng đây là vấn đề cá nhân, không nên đề cập trong những bối cảnh xã hội, và điều này đã trở thành một thói quen văn hóa.

Nếu bạn có những thắc mắc tương tự, đừng ngại hỏi! Những câu hỏi của bạn đều có giá trị vì nó giúp mở ra những cuộc thảo luận sâu hơn về cách chúng ta nhìn nhận các chuẩn mực xã hội.

Thân mến

Trong mối quan hệ với bạn trai, em thấy rất khó mở lời về cảm xúc (tiêu cực) của mình về mối quan hệ. Dường như chúng em không có thể nói chuyện thoải mái với nhau về vấn đề này, và anh ấy thường lảng tránh. SPV hãy gợi ý cho em cách mở đầu cuộc trò chuyện không?

SPV trả lời:

Việc không thể nói chuyện thoải mái với nhau thực sự là một trở ngại lớn trong bất kỳ mối quan hệ nào, đặc biệt khi có những cảm xúc phức tạp và chưa rõ ràng. Nếu sự giao tiếp giữa hai người gặp khó khăn, bạn có thể thử các cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn để không chỉ giải tỏa sự căng thẳng mà còn dần xây dựng được nền tảng cho những cuộc trò chuyện sâu sắc hơn.

Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn mở đầu cuộc trò chuyện mà không gây áp lực quá lớn, đồng thời có thể dẫn dắt dần dần đến các chủ đề quan trọng hơn.

1. Chọn đúng thời điểm và không gian phù hợp

Đôi khi, môi trường và thời điểm có thể ảnh hưởng đến cách cả hai người cảm nhận về cuộc trò chuyện. Hãy chọn một thời gian khi cả hai đều cảm thấy thư giãn, không vội vã, và có thể dễ dàng chia sẻ. Một không gian yên tĩnh, thoải mái và không có sự gián đoạn (như ở nhà hoặc trong một không gian riêng tư) có thể giúp làm giảm căng thẳng.

2. Bắt đầu từ những câu chuyện thường ngày

Nếu việc thẳng thắn ngay lập tức về cảm xúc khiến bạn và người ấy cảm thấy không thoải mái, hãy bắt đầu từ những câu chuyện nhỏ, những chủ đề dễ nói như công việc, sở thích chung, hoặc những kỷ niệm vui vẻ giữa hai người. Điều này giúp xây dựng sự kết nối lại dần dần. Một cuộc trò chuyện dễ chịu sẽ làm giảm áp lực và có thể mở đường cho những điều sâu sắc hơn.

3. Chia sẻ cảm xúc cá nhân một cách nhẹ nhàng

Khi bạn cảm thấy đã có chút không gian thoải mái, bạn có thể thử bắt đầu bằng việc chia sẻ cảm xúc cá nhân mà không buộc tội hay áp lực người ấy phải đáp lại ngay lập tức. Hãy dùng ngôn ngữ "em cảm thấy" thay vì "anh không..." để tránh cảm giác đối đầu:

• "Dạo gần đây em cảm thấy hơi mông lung về mối quan hệ của chúng ta, nhưng em vẫn rất trân trọng những khoảnh khắc hai người có với nhau."

• "Có những lúc em mong được anh chia sẻ nhiều hơn, nhưng em biết anh cũng có rất nhiều lo toan."

Bằng cách tập trung vào cảm giác của bản thân mà không đòi hỏi phản hồi ngay, bạn sẽ giúp cuộc trò chuyện diễn ra một cách tự nhiên hơn.

4. Đặt câu hỏi mở, nhẹ nhàng

Thay vì đi thẳng vào những câu hỏi áp lực như "Anh nghĩ gì về tương lai của chúng ta?", bạn có thể sử dụng những câu hỏi mở, dễ trả lời hơn để anh ấy cảm thấy thoải mái:

• "Anh cảm thấy thế nào về khoảng thời gian chúng ta đã trải qua với nhau?"

• "Có những lúc em nghĩ đến tương lai, và em tự hỏi không biết anh nghĩ gì về việc chúng ta sẽ như thế nào?"

Những câu hỏi này không yêu cầu anh ấy đưa ra câu trả lời ngay lập tức về cam kết, nhưng lại tạo điều kiện để anh ấy bắt đầu chia sẻ suy nghĩ một cách nhẹ nhàng.

5. Sử dụng thư hoặc tin nhắn nếu giao tiếp trực tiếp quá khó khăn

Nếu việc đối mặt trực tiếp quá căng thẳng, bạn có thể thử viết một lá thư hoặc gửi tin nhắn để bày tỏ cảm xúc của mình. Đôi khi, viết ra suy nghĩ cho phép cả bạn và anh ấy có thời gian để suy ngẫm mà không có áp lực phải trả lời ngay lập tức. Đây cũng là cách để tránh những cuộc trò chuyện cảm xúc dễ leo thang thành mâu thuẫn.

6. Lắng nghe phản hồi mà không ngắt lời

Khi anh ấy bắt đầu chia sẻ, hãy cố gắng lắng nghe mà không ngắt lời, phán xét hay cố gắng sửa chữa ngay lập tức. Đôi khi, chỉ cần để anh ấy bày tỏ mà không cảm thấy bị áp lực sẽ giúp mối quan hệ trở nên dễ chịu hơn. Bạn có thể lặp lại những gì anh ấy nói để xác nhận bạn đã hiểu đúng:

• "Anh cảm thấy rất áp lực với tình hình hiện tại, đúng không?"

• "Vậy là anh nghĩ rằng mối quan hệ của chúng ta đang đi đúng hướng, nhưng anh đang lo lắng về chuyện gia đình?"

Việc lắng nghe một cách chủ động như vậy giúp cả hai cảm thấy được thấu hiểu mà không cần phải vội vàng đi đến kết luận.

7. Hãy cho cả hai thời gian

Việc xây dựng hoặc thay đổi cách giao tiếp không thể diễn ra chỉ trong một cuộc trò chuyện. Đôi khi, những cuộc nói chuyện sâu sắc cần nhiều thời gian, nhiều cuộc trao đổi nhỏ lẻ trước khi có thể đi đến một sự hiểu biết rõ ràng hơn. Đừng quá vội vàng hoặc ép buộc anh ấy (và cả chính bạn) phải đưa ra quyết định ngay lập tức.

8. Tự chăm sóc bản thân

Trong suốt quá trình này, hãy luôn giữ cho bản thân được vững vàng về cảm xúc. Bạn có thể dành thời gian để tự chăm sóc bản thân bằng cách thực hành mindfulness, yoga, hoặc tìm những cách khác để cân bằng. Điều này sẽ giúp bạn đối mặt với mọi cảm xúc phức tạp một cách bình tĩnh hơn.

Nếu bạn có thể kiên nhẫn và tạo ra không gian an toàn để cả hai có thể chia sẻ một cách thoải mái, thì theo thời gian, những cuộc trò chuyện sẽ trở nên dễ dàng hơn. Và từ đó, bạn sẽ dần tìm được câu trả lời cho việc liệu mối quan hệ này có phù hợp với nhu cầu cảm xúc của mình không.

Nếu cảm thấy cần, đừng ngại liên hệ với mình.

Thân mến,

Em cảm thấy vô cùng bối rối trong mối quan hệ hiện tại. Em nửa muốn dừng lại, nửa muốn tiếp tục. Chị có bài trắc nghiệm nào giúp em định hướng việc đi hay ở trong các mối quan hệ không ạ?

SPV trả lời:

Để hỗ trợ em định hình rõ ràng hơn con đường phía trước, chúng ta có thể tập trung vào hai hướng chính: lắng nghe chính mình và giao tiếp một cách rõ ràng với ngươi kia.

Đây là một bài trắc nghiệm giúp em cân nhắc:
https://forms.gle/4SswnZgNpGg3rCrz6

Trong mục Trắc Nghiệm, em có thể tìm thấy một số bài trắc nghiệm khác.

Việc định hướng một mối quan hệ có thể rất khó khăn và gây ra nhiều cảm xúc hỗn loạn.  Nếu em cần sự giúp đỡ trực quan hơn, đừng ngại liên hệ với SPV nhé.

Thân mến,

Tôi chỉ  đơn giản là quá mỏi mệt với mối quan hệ hiện nay.  Xin SPV hãy cho tôi lời khuyên!

SPV trả lời:

Khi bạn cảm thấy mệt mỏi và bế tắc trong mối quan hệ hiện tại, đó có thể là dấu hiệu rằng bạn đang đối mặt với những căng thẳng chưa được giải quyết hoặc không thỏa mãn với trạng thái hiện tại của mối quan hệ. Dưới đây là một số khía cạnh để bạn có thể suy ngẫm và khám phá sâu hơn, cùng với những đề xuất cụ thể, hi vọng có thể giúp bạn thoát khỏi cảm giác bế tắc này.

1. Xác định nguồn gốc của sự mệt mỏi:

Trước tiên, hãy xem xét lý do tại sao bạn cảm thấy mệt mỏi. Có một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến cảm giác bế tắc trong mối quan hệ, như:

• Giao tiếp kém: Nếu bạn và đối phương không thể chia sẻ một cách trung thực về cảm xúc và mong muốn của mình, sự mệt mỏi và xa cách sẽ ngày càng gia tăng.

• Không thỏa mãn về cảm xúc: Có thể bạn không cảm nhận được sự kết nối tình cảm hoặc tinh thần mà bạn mong muốn, khiến bạn cảm thấy không còn được nuôi dưỡng trong mối quan hệ.

• Kỳ vọng không rõ ràng: Nếu bạn có những mong đợi không được đối phương đáp ứng hoặc cả hai không cùng hướng, điều này có thể dẫn đến cảm giác thất vọng và bế tắc.

2. Tự hỏi: Bạn thực sự cần điều gì từ mối quan hệ này?

Đôi khi, cảm giác bế tắc bắt nguồn từ việc không nhận ra rõ ràng điều mình cần hoặc muốn từ mối quan hệ. Một vài câu hỏi có thể giúp bạn định hình điều này:

• Bạn có cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu không?

• Mối quan hệ này có giúp bạn cảm thấy phát triển và được yêu thương đúng cách không?

• Bạn có cảm nhận được sự cân bằng giữa việc cho đi và nhận lại trong mối quan hệ?

Hãy dành thời gian để suy ngẫm về những câu hỏi này. Chúng có thể giúp bạn hiểu sâu hơn về những nhu cầu cảm xúc của mình.

3. Đối diện với cảm giác bế tắc và giao tiếp trung thực:

Giao tiếp là chìa khóa để giải quyết mọi vấn đề trong mối quan hệ. Đôi khi, đối tác của bạn không nhận ra sự mệt mỏi của bạn, và việc giữ im lặng có thể chỉ khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn. Hãy thử những cách sau:

• Trung thực về cảm xúc của bạn: Chia sẻ với đối phương về sự mệt mỏi, bế tắc mà bạn đang cảm thấy, tránh đổ lỗi hay chỉ trích đối phương. Hãy nói về cảm xúc của chính bạn, như: "Mình đang cảm thấy mất kết nối và không được lắng nghe."

• Lắng nghe đối phương: Mối quan hệ là sự tương tác hai chiều. Đảm bảo bạn cũng lắng nghe cảm xúc và quan điểm của đối phương. Điều này có thể mở ra cơ hội để cả hai hiểu rõ hơn về những vấn đề đang xảy ra và làm việc cùng nhau để giải quyết chúng.

4. Đánh giá lại sự cam kết của cả hai:

Mối quan hệ là một cam kết về thời gian, năng lượng và cảm xúc. Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi vì cả hai không còn cùng một tầm nhìn hay mục tiêu, thì việc đánh giá lại sự cam kết có thể rất cần thiết. Hãy cùng nhau thảo luận về những mong đợi và tầm nhìn của mỗi người về tương lai:

• Cả hai có đang muốn đi về cùng một hướng không?

• Có sẵn sàng làm việc cùng nhau để cải thiện mối quan hệ không?

Nếu một trong hai không còn nhiệt huyết hoặc sự cam kết cần thiết, điều này có thể là một dấu hiệu để bạn xem xét lại việc tiếp tục mối quan hệ.

5. Cân nhắc về nhu cầu của bản thân:

Hãy nhớ rằng, nhu cầu và sức khỏe tinh thần của bạn rất quan trọng. Nếu mối quan hệ hiện tại khiến bạn kiệt sức và không giúp bạn phát triển, có thể đã đến lúc bạn cần:

• Đặt ra ranh giới rõ ràng hơn: Hãy xác định những gì bạn có thể chấp nhận và những gì bạn không thể bỏ qua. Việc có những ranh giới rõ ràng sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân và giữ được sự cân bằng trong mối quan hệ.

• Dành thời gian cho bản thân: Đôi khi, cảm giác bế tắc đến từ việc bạn mất đi sự kết nối với chính mình. Hãy dành thời gian để chăm sóc bản thân, tìm lại niềm vui và sở thích cá nhân, điều này sẽ giúp bạn tái tạo năng lượng.

6. Khả năng chấm dứt mối quan hệ:

Nếu sau tất cả những nỗ lực, bạn vẫn cảm thấy mệt mỏi và bế tắc, có thể đã đến lúc bạn cần cân nhắc về việc kết thúc mối quan hệ. Chấm dứt một mối quan hệ không phải là thất bại, mà có thể là một bước tiến để bạn tìm kiếm sự tự do và phát triển cá nhân. Cân nhắc kỹ trước khi đưa ra quyết định, nhưng hãy luôn đặt sự hạnh phúc và sức khỏe tinh thần của mình lên hàng đầu.

---

Dưới đây là một số đề xuất thực tế của SPV dành cho bạn:

1. Thực hành Mindfulness: Thực hành nhận diện cảm xúc trong từng khoảnh khắc có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân và cảm xúc của mình trong mối quan hệ. Điều này cũng giúp bạn đối diện với căng thẳng mà không bị choáng ngợp.

2. Viết nhật ký cảm xúc: Ghi chép lại những suy nghĩ và cảm xúc của bạn liên quan đến mối quan hệ có thể giúp bạn thấy rõ hơn những vấn đề đang gặp phải.

3. Tìm kiếm sự hỗ trợ từ một chuyên gia tâm lý: Nếu bạn cảm thấy quá khó khăn để tự giải quyết, việc trò chuyện với một chuyên gia tâm lý có thể giúp bạn tháo gỡ cảm xúc và đưa ra các hướng đi phù hợp. Bạn có thể đặt hẹn với SPV tại đây: Đặt hẹn / TEXTO FB

Tóm lại, cảm giác mệt mỏi và bế tắc là dấu hiệu cho thấy bạn cần phải thay đổi hoặc xem xét lại mối quan hệ của mình. Bạn thử dành thời gian để hiểu rõ bản thân, giao tiếp trung thực với đối phương, và cân nhắc những quyết định đúng đắn để bảo vệ sức khỏe tinh thần và cảm xúc của bạn. Chúc giai đoạn không rõ ràng này của bạn sẽ sớm được cải thiện!

Thân mến.

Em chào CC,

Em biết chị qua một người bạn giới thiệu, và em cũng đã theo dõi các hoạt động của chị được một thời gian khá lâu.

Trước đây em học ở Hà Nội, nhưng sau đó em lấy chồng. Bọn em chuyển về sống ở một nơi không xa thành phố lắm, nhưng cũng có thể nói là ... "ở quê". Đây là quyết định của em, nên em thấy cuộc sống của mình cũng khá ổn, bình yên, ít bon chen...

Nhưng có một "sự kiện" xảy ra. Đó là từ khi có em bé, em bắt đầu thấy không vừa lòng với cách giáo dục của chồng đối với con. Em cũng quan sát thấy anh ấy có lặp lại một số lề thói giáo dục của cha mẹ mình và của truyền thống làng xã. Em bắt đầu cảm thấy lo lắng cho sự phát triển của con mình. Mặc dù thằng bé nhà em mới 4 tuổi thôi, nhưng có nhiều biểu hiện rất thông minh, biết nói rất sớm, nói năng như một ông cụ non, cũng không cần em phải dạy nhiều mà tự nhiên biết đọc. Em nghĩ cu cậu cũng sẽ biết viết trước khi đi học. Quan sát sự phát triển của con, em e sợ rằng môi trường "ở quê" sẽ không thích hợp với con nữa, thậm chí sẽ hạn chế nó.

Thực ra em không thích con em lên thành phố học đâu CC. Em đã rời khỏi môi trường đó như một lựa chọn, nên em không nghĩ đó sẽ là một định hướng hay. Mong muốn của em là con mình sẽ bay xa hơn, có môi trường học tập và phát triển tốt hơn, tức là đi du học. 

Em có biết qua về câu chuyện cá nhân của chị, biết là chị đang ở Pháp, nên em rất mong chị cho em lời khuyên, em nên giáo dục, định hướng con mình như thế nào ngay  từ bây giờ, em nên chuẩn bị cho con những gì, để sau này nó có thể bứt phá, ra nước ngoài học tập và sinh sống

Mong tin chị và cảm ơn chị!

Hôm nay tôi lại mơ về anh bạn thân và vợ mới của anh ta. Trước đây một thời gian không xa lắm, tôi có một giấc mơ về anh bạn thân này rồi. Hôm nay mơ lại, nên tôi muốn kể lại đây cả hai giấc mơ. Không biết ý nghĩa của chúng như thế nào.

Giấc mơ 1:

Tôi thấy mình lái xe đi trên con đường quanh co, cuối con đường thì hẹp và là góc rẽ ngoặt về phía bên trái. Sau khi rẽ xong thì con đường thẳng thắn hơn, bên phải là biển, bên trái là dãy nhà biệt thự rất đẹp. Căn biệt thự ngay đầu tiên là của một đại gia,cùng hội nhóm với anh bạn thân của tôi. Tôi thấy mình rẽ vào một parking phía bên tay phải, trước bãi biển, có hàng thông thưa rất đẹp mắt. Biển là bãi cát, giống  như một cái vịnh thì đúng hơn. Phong cảnh đẹp đẽ và hữu tình.

Tôi ra khỏi xe, tính đi băng qua đường để vào căn biệt thự. Nó có mấy bậc tam cấp vì ở trên cao, bên ngoài còn có một hiên sảnh rất đẹp. Tử bên kia đường, tôi thấy anh bạn thân của tôi đang thẩn thơ trên hiên đó. Tôi rất vui, tính chạy tới chào hỏi, nhưng tôi chợt thấy cô vợ mới cưới của anh ta đi xuống bậc thang, hình như là sẽ bỏ đi. Cô ấy mặc một cái đầm dài màu đỏ chói lọi, rất bắt mắt. Tôi không muốn chào hỏi cô ta nên ngoảnh đi coi như không thấy ai cả, và đợi cho cô ta đi khỏi đã.

Sau đó, tôi thấy mình đi ra khỏi bãi đậu xe với một người đàn ông, không rõ có phải bạn trai của tôi không. Chỉ biết lúc đi ra thì có một xe ô tô màu đỏ rẽ vào, và đó là xe của ex của tôi. Tôi liền khoác tay người đàn ông đi lên bậc thang, để vào trong căn biệt thự. Kiểu cách giả đò. Giống như muốn làm cho ex ghen tức vì sau khi chia tay tôi có các mối quan hệ với những người đẳng cấp khá cao trong xã hội (Những người sống trong khu biệt thự đó). Tôi muốn anh ta tức.

Trong căn biệt thự thì khá trống trải. Và tôi thấy có đồ đạc và thùng giấy của mình, giống như tôi tận dụng chỗ đó làm chỗ chữa đồ để chuyển nhà. Tôi cần phải dọn dẹp chúng cho gọn lại xung quanh phòng và trên gác xép, vì sắp tới sẽ có một cuộc họp mặt thường niên, trên một cái bàn dài và rộng, của các đại gia trong nhóm hội anh bạn thân của tôi.

Tôi thấy hình như bạn trai hiện tại của tôi giúp tôi dọn dẹp. Nhưng tôi không vừa lòng vì anh ta chậm chạm, lại không hiểu ý của tôi. Nên cuối cùng tôi vẫn là người dọn dẹp chính.

Giấc mơ con dài nhưng tôi không nhớ được nữa. Chỉ nhớ cảm giác khó chịu với cô vợ của anh bạn thân tôi.

Giấc mơ 2, đêm hôm qua:

Lại mơ thấy anh bạn thân như một người anh trai đó. Lúc này, tôi đang kể chuyện vợ mới của anh cho một cô gái khác nghe, cô này cũng quen anh bạn thân của tôi và ngưỡng mộ anh ấy.

Trong cách kể của mình, tôi tỏ vẻ, môt cách tế nhị, về sự không hài lòng với cô vợ mới này của anh. Tôi thấy cô ta cú đeo bám chặt lấy anh như một cây tầm gửi. Theo tôi, cô ta chỉ lợi dụng dựa dẫm vào đại gia, để bồi bổ bản ngã của mình, và có một chỗ đứng, một chỗ dựa thôi, chứ không thật lòng yêu gì anh ấy cả.  Tôi kể, trong mơ, và đời thực cũng là như vậy, rằng mỗi khi nói chuyện gì, cô nàng này luôn có xu hướng chuyển câu chuyện về bản thân mình, luôn xoay quanh việc mình là người như thế nào, sáng lạn ra sao, đã làm gì, đã có thành tựu tuyệt vời thế nào, và cuối cùng để nhấn mạnh thêm vào tính khiêm tốn của mình, cô ta sẽ kể mình có sai lầm gì, mình đã yếu đuối ra sao, mình đã ngốc nghếch như thế nào ... Nói chung, cô ta quá bản thân đến mức không quan tâm đến bất cứ ai. Và tôi thấy cô ta không thật lòng với ai cả. Trong mơ tôi có cảm nghĩ đúng như trong đời thực luôn.

Trong đời thực, anh bạn thân của tôi tuy giàu có, địa vị cao, nhưng cứ như sống trong một thế giới khác. Anh là một người khó dò đoán, vừa có vẻ mong manh lại vừa có vẻ lỗi lạc, vừa có vẻ ngây ngô lại vừa thâm thúy. Dù anh mang vẻ vô vi, an lạc, nhưng tôi thấy có lẽ chỉ là để che đậy hoặc để quên đi những tổn thương cũ. Tôi hơi tránh anh kể từ khi anh lấy cô vợ mới này. Tôi thật sự không thích cô vợ ấy, thường tự hỏi sao anh ta lại chọn người như thế.

Tôi không có cảm tình lứa đôi, người đàn ông này thật sự giống như một người anh trai cua tôi. Nên tôi không hiểu tại sao lại mơ thấy anh bạn này nhiều lần như vậy, và lại đều có liên quan đến cô vợ mới của anh ta. Tôi rất bối rối. Người ta có thể ghen với vợ của người bạn thân thiết của mình không nhỉ?

Mẹ đến chơi nhà tôi,  và mời một vài người khách, có những người là bạn mẹ, có những người là người trong gia đình. Khi về tôi thấy mẹ nhóm lửa trong lò sưởi. Cái lò sưởi đó lại có kích cỡ to hơn kích cỡ thật, trông rất giống với lò sưởi ở nhà bố mẹ chồng của tôi.

Đó là một ngọn lửa nhỏ với một vài thanh củi tròn trịa đều đặn trông rất xinh xắn và sạch sẽ, thích mắt. Nhưng tôi rất bực mình và lo lắng. Tôi nói với mẹ tôi một cách khá gay gắt khó chịu, là cái lò sưởi này không thể hoạt động được và mẹ phải tắt cái đầu tắt ngon lửa này đi. Thực ra trong lòng tôi rất mâu thuẫn. Tôi rất bực mình bởi vì tôi đã nói điều này với mẹ trước đó rất lần về tình trạng của cái lò sưởi này, nhưng mẹ đã không để bụng nên không nhớ. Tôi cũng cảm thấy căng thẳng lo lắng, bởi vì sử dụng nó như vậy rất nguy hiểm. 

Tôi cố gắng giải thích với mẹ , trong bình tĩnh (nhưng càng thế càng có vẻ đè nén cáu kỉnh), rằng phía trên của lò sưởi của tôi đã bị bịt kín lại, và chỉ có ở một khe rất nhỏ để cho khí lưu thông chứ không để cho gió mùa, do vậy, nếu nhóm lửa lên thì sẽ hun khói toàn bộ căn nhà và khách khứa,  mà khỏi của lò sưởi thì rất độc. Hơn thế, nếu lò sưởi này không đúng quy chuẩn thì nó sẽ làm xám cả bức tường phía trên nữa. Vì lý do nguy hiểm này nên tôi yêu cầu buộc phải tắt ngay ngọn lửa đi.  

(Trong mơ tôi rõ ràng là việc bịt lò sưởi này được làm bởi anh bạn thânv, và cũng là người tình của tôi , như ngoài đời thực. Ngoài đời thực tôi là phụ nữ độc thân và chưa sẵn sàng cho mối quan hệ công khai nào. Tuy nhiên trong mơ hình như tôi có chồng hoặc bạn trai gì đó, không phải anh bịt lò sưởi, nhưng chi tiết ngày  không được rõ ràng lắm.)

Tôi rất ái ngại khi buộc phải làm mất mẹ mình mất mặt mẹ mình trước quan khách. Đồng thời tôi cũng cảm thấy khó chịu vì mẹ sử dụng nhà riêng của tôi, mà lại vì hình ảnh của bản thân của mẹ thôi mà nhóm lửa một cách bừa bãi như thế. Tôi cảm thấy bị lợi dụng.  Giống như mẹ coi tôi và những gì của tôi là sở hữu riêng của mẹ vậy...

Nói chung tâm trọng trong giấc mơ của tôi rất mâu thuẫn, bực bội, khó chịu, ấm ách... Có cái gì đó  chưa thỏa đáng, có gì đó tắc nghẽn chưa được giải tỏa.

Theo bạn, nó có nghĩa gì không?

Em đọc được trên mạng một lời tâm sự của anh đó, phàn nàn là vợ của mình công dung ngôn hạnh đều không thể chê, mỗi tội rất khô khan, không biết gì cả trong chuyện chăn gối, khiến anh ấy chán nản, thất vọng và mất dần cảm giác yêu thương. Qua lời kể của anh ấy, và với một số dấu hiệu khác, em nghĩ  anh đó là chồng mình. Từ lúc đó đến giờ em hoang mang lo sợ quá, giống như bị ám ảnh ấy tỷ tỷ. 

Sinh ra trong một gia đình nề nếp, theo Phật giáo, em luôn được dạy dỗ là con gái phải mực thước và tâm trí phải trong sáng, nên đối với em việc sinh hoạt vợ chồng giống như một nghĩa vụ của các cư sĩ cho việc duy trì nòi giống. Nhưng mà em đúng như lời anh ấy kể: "28 tuổi lấy chồng, vẫn còn trinh, hồi yêu đương chỉ thích nắm tay, ôm ấp và hôn hít nhẹ nhàng, đêm tân hôn thì ngượng ngập đến rúm ró, khiến cho chồng cũng phát sợ không dám làm gì... Kể từ đó đã mấy năm kết hôn, mà lần nào gần gũi là cứ nằm thẳng đơ như một cây gỗ, xong rồi nhiều khi khóc thút thít mà hỏi gặng mãi cũng không nói vì sao... Chuyện vợ chồng trở nên một thứ nghĩa vụ nặng nề..."

Em nói thật là em sợ mỗi khi chồng yêu cầu chuyện đó. Em thấy căng thẳng và xấu hổ kinh khủng. Mỗi khi sinh hoạt, em cứ phải cố gắng chiều, nếu không em cảm thấy có lỗi với chồng. Nhưng hễ có quan hệ thì em lại cảm thấy lại có lỗi với Pháp. Em thấy kinh tởm khi phải làm việc dục lạc tục tĩu đó. Em chỉ mong mình sớm có thai, để có cớ thoái thác chuyện đó. Rồi em nghĩ có con xong là em sẽ xin tu tại gia luôn. Em từng nghĩ hay gợi ý đưa tiền để chồng mình đi giải tỏa với mấy cô gái điếm, dù sao cũng là lỗi của em, em không thể thỏa mãn anh ấy. Em lại mong mình sớm đến hơn 35, luc ấy già rồi nên chồng chắc cũng không còn ham muốn em nữa.

Nhưng trong lời tâm sự, anh ấy có nói vì thế mà không còn có thể yêu vợ, dù rằng anh ấy rất tôn trọng và rất thương vợ, anh ấy còn nói sợ mình sớm muộn sẽ có tình nhân và có khao khát yêu một... người phụ nữ thực sự. Thế là chỉ nghĩ tới chồng không còn yêu thương mình và vì chuyện đó sẽ có thể yêu một người phụ nữ thì em lại thấy đau đớn vô cùng, cứ như có ai thắt chặt cuống tim mình lại...

Em phải làm sao bây giờ? 

Chị cho hỏi, một nhà tham vấn tâm lý có thể đồng hành tâm lý với bạn bè của mình không? Điều này có cản trở gì cho công việc không?

Trong trường hợp khác, với một thân chủ chưa từng quen biết, nhà tham vấn tâm lý có thể giữ liên lạc và trở thành bạn bè của thân chủ sau quá trình đồng hành tâm lý không?

Cảm ơn chị!

Con của tôi bị bắt nạt ở học đường khiến nó nửa mê nửa tỉnh, đi khám thì bác sĩ bảo con đã bị phân liệt cảm xúc và liệt não trái. 

Có lúc nó phát điên lên bảo: Có người muốn hại con mẹ ơi! 

Trước đây con tôi từng có tiền sử bị trầm cảm và tôi đã rất lo khi con mình vừa phải đi học, vừa đi làm thêm, vừa phải chịu áp lực từ chính những người gọi là bạn bè. T

ôi nên cho con đi học tiếp hay nghỉ. Nó đã đòi nghỉ học từ rất lâu vì rất nhiều bạn bè lập group, hội chat gì đó. Tôi lo quá, dù sao cũng là con đứt ruột đẻ ra. 

Tôi mơ thấy người bạn thân của tôi. Bạn rất hay đi cùng tôi. Bạn bảo bạn ghét thầy cô gì đó của bạn. Tôi đã an ủi rất lâu và rất lâu, bạn không nín khóc. Sau đó bạn cầm điện thoại lên và bảo phải trả thù gì đó tôi cũng không hiểu. Sau đó tôi phát hiện trên diễn đàn sinh viên bạn đã âm thầm bóc phốt thầy cô của mình trên đó. Sau đó bạn quay lưng với tôi và nói với thầy cô rằng tôi là người đã đăng gì đó trên diễn đàn sinh viên. Thầy cô đã liếc tôi rất nhiều. Họ còn nói xấu về tôi không ngừng vì tin rằng tôi là người hay đi nói xấu người khác. Bạn tôi còn tỏ vẻ đáng thương. Tôi nghỉ chơi với bạn và cũng nghỉ học luôn. 

Sáng tỉnh dậy thì may quá chỉ là mơ và bạn tôi không có ác như thế.

Tôi nằm mơ thấy có một nhà tâm lý ngồi bên cạnh chồng sách rất to. Tiểu thuyết gì của Marc Levy thì phải. Ông ta ngồi chéo chân. Ông ta hỏi tôi muốn gì để ông ta giúp nhưng ông ta không cho tôi nói. Ổng bảo: "Tôi sẽ lắng nghe, bạn biết gì nói cho tôi nghe". Tôi vừa nói đúng 4 chữ, chưa kịp giải thích gì thì ổng hỏi tới tấp khiến tôi rất khó thở. Sau đó tôi bị trầm cảm rất nặng và muốn chết. Tôi mới nhắn cho ông ta thì ông ta đề nghị tôi nhắn vào cái group, hội nhóm gì đó tôi không biết nữa. Trong mơ tôi thấy ông ta biến thành một người phụ nữ ngồi viết hồ sơ gì gì đó, thấy tôi khó thở bà ta liền cười tôi nhưng cúi xuống sợ tôi đánh giá... Cuối cùng, Tôi đã chạy tán loạn thì gặp được một hồ nước. Hồ nước có con Cáo bảo rằng nó rất chân thành. Nó không lừa tôi đâu nhưng tôi vừa định ôm nó lại thì con cáo cắn tôi rách da thịt. Sau đó nó cười tôi là nít ranh, đồ ngu. Nó kêu tôi câm miệng lại đừng la làng.

Tôi đã mơ như thế và nguyên ngày hôm nay tôi đã rất sợ hãi và không dám ăn uống gì cả. Tôi đã thử rất nhiều loại thuốc nhưng nó khiến tôi ngủ nhiều hơn và béo phì. Ở Việt Nam, tìm một chuyên gia tâm lý rất khó vì ai cũng tỏ ra mình chuyên nghiệp này kia. Tôi thật sự rất lo lắng. Giấc mơ này có phải muốn bảo tôi phải cẩn thận hơn hay không?

Tôi đã đi tìm rất nhà trị liệu, tham vấn gì đó nhưng tất cả đều gây ám ảnh cho tôi. Tôi sợ họ sẽ lợi dụng tôi cho mục đích của họ. Nó khiến cho tôi không còn niềm tin vào bất cứ một người nào là chuyên viên tâm lý, nhà tâm lý gì gì đó. Tôi đã luôn nghi ngờ chuyên gia hiện tại của tôi. Tôi luôn sợ họ sẽ biến thành một con cáo và đối xử với tôi như thế. Tôi vừa cảm thấy nửa tin và nửa không tin. Mong mn cho tôi lời khuyên hay một cách giải quyết cho vấn đề này. Tôi xin cảm ơn!

Tôi phải làm sao khi chuyên gia tâm lý, à không hình là là chuyên viên tham vấn,... không phải là Chị hay Tôi hay gì là tấm gương phản chiếu gì gì đó. Gợi mở gì gì đó... (Tôi vẫn không hiểu họ có vai trò gì?)

Ý của tôi là: Tôi phải xử lý như thế nào với kiểu chuyên gia chế nhạo tôi, xem thường và hạ thấp lòng tự trọng của Tôi như thế? Haizzz. Rất bế tắc

Em đang phải đứng trước một sự lựa chọn, một lối rẽ trong cuộc sống.

Xin giúp em lựa chọn một giữa 2 cách giải quyết sau:

1- Học cách chấp nhận vừa lòng với những gì mình có. Nếu không, thì làm việc triệt để hơn nữa với bản thân, để không bao giờ còn cảm thấy cần phải thay đổi hay thử điều gì mới mẻ hơn cả.

 2- Rời khỏi vùng an toàn, thử thách bản thân làm những việc mình vốn sợ hãi từ lâu, và rồi thất bại e chề (như mình đã dự đoán trước)

Cảm ơn chị!

Giang HC:
Cả hai cái đều khó như nhau, nên làm cái gì cũng tự hào hết cả. Mà cũng ko biết tự hào để làm gì? Nhưng cái thứ 1 còn khó hơn cả cái thứ 2 ý, vì nó là không tưởng. Nhưng mình chọn cái 2.  Trẻ thì cứ thử chứ. (Mà nghĩ lại mình vẫn là 1 đứa trẻ) 

Hiếu HH:
Không khuyên chọn gì cả, vì chưa biết đối tượng cần được khuyên là ai. Có người chấp nhận được rủi ro, có người không. Có người một quyết định là ảnh hưởng đến nhiều người như người có gia đình chẳng hạn. Còn người chỉ có một mình nên đươc quyền thử thách với rủi ro cao hơn. Nếu H có thể khuyên thì chỉ khuyên là dù lựa chọn thế nào thì chỉ cần sau lựa chọn đó tự nhìn ra được bài học và achievements của mình là đáng tự hào rồi. Cảm giác thành tựu, dù chỉ là nhỏ nhoi, nếu được tích lũy lâu dài sẽ giúp tăng sự tin và self esteem. HĐT nghị rứa. 

Còn bước ra khỏi vùng an toàn, thì cũng có nhiều cách. Đâu phải bước ra khỏi vùng an toàn là vứt bỏ hẳn những gì mình từng có và thế mạnh của mình. Trong technology có thuật ngữ nói về Innovation types, e.g. Incremental Innovation và Radical innovation.

 Đời sống cũng có những analogy vậy thôi, phải không  ?. Incremental Innovation - ra khỏi vùng an toàn ít hơn, less risk. Radical thì High Risk (mà chưa chăc High Gain ). Những công ty lớn giờ thường lựa chon innovation dev với MAYA principle (Most Advanced Yet Acceptable) để quản lý rủi ro.  

Tôi có thói quen thi vị hóa cái nhìn của mình với cuộc sống để cuộc sống tươi đẹp hơn, ý nghĩa hơn và tôi có nhiều năng lượng để mỗi ngày được học tập và lao động. Cho đến khi tôi lạm dụng quá và đắm chìm vào những mơ mộng bâng quơ của mình. 

Bạn tôi bảo tôi là người từ hành tinh khác xuống. Có người bảo tôi thần kinh, đồng nghiệp còn nghi ngờ tôi chơi đá. 

Tôi bắt đầu thay đổi góc nhìn của mình. Tôi nghĩ: Mình phải sống thực tế lên, phải nhìn nhận vào những khắc nghiệt của cuộc sống. Chính thời điểm đó tôi rơi vào khủng hoảng và trầm cảm. Trước đây, tôi đã có tiền sử về trầm cảm và lo âu hỗn hợp. Việc sống và nhìn bằng con mắt trần trụi với những sự thật khắc nghiệt, tôi trùng bước và khủng hoảng trầm trọng. 

Giữa hai lối sống: Mơ mộng và Thực tế, tôi nên làm sao?

Mong được chuyên gia giải đáp. Xin cảm ơn!

Anonyme:

Với em thì sống mơ mộng luôn là số 1. Hôm nay là Conan, mai là Bùi Giáng, mốt là Phù Thủy, ngày kia là Tể tướng lưng gù, mốt là Doraemon, ngày kia kia nữa được là Hàn Mặc Tử. Nay là Hà Nội, mai Huế, mốt Nha Trang. Cái nào cũng chất. Vở Opera nào cũng hay kiểu kiểu vậy  

Chị cho hỏi, giấc mơ  thường có phải là điềm báo trước sự kiện nào đó sẽ xảy ra hay không? 

Dạo này mình lại mơ thấy EX,  trong mơ chúng mình chưa từng bỏ nhau. Lúc tỉnh dậy mình có nhiều cảm xúc.

Mơ như vậy thì có phải là mình muốn quay lại với Ex hay không?

Tôi có cảm giác như mình bị thao túng khi thoát ra khỏi Ex. 

Cứ mỗi lần tôi chia tay cô ấy, tôi thấy mình được tự do. 

Không biết bằng cách nào đó tôi bị nghiện cảm giác có cô ấy lắng nghe, đồng cảm và động viên. Đến khi nhận ra cô ấy lợi dụng mình. Tôi quyết tâm chia tay và sẽ không bao giờ quay lại nữa. 

Liệu người yêu tôi có phải là một người ái kỷ không? Có phải cô ấy đang thao túng tôi? 

Ngay cả khi tôi rời xa cô ấy nhưng vẫn cảm thấy bất an và rơi vào trầm cảm. 

Hiện tại đang có hai người yêu mình.

Một người mình cảm thấy rất vui vẻ khi ở bên cạnh, bởi người đó cho mình cảm giác được yêu thương, gần gũi, thoải mái như với một người bạn thân thiết. Với người này, mình thấy được yêu nhiều hơn, nên mình e sợ không yêu người ta nhiều như người ta xứng đáng. Sợ là họ thiệt thòi; Và nếu chuyện không thành thì mình sẽ bị mất luôn cả một người bạn.

Người kia thì cả hai đều có cảm giác cuốn hút nhau rất nhiều. Nhưng bên cạnh người này, mình có cảm giác không được tự nhiên, lúc nào cũng phải gồng mình lên để xứng đáng với họ. Hơn thế mình có cảm giác người ta không hiểu mình lắm, nhiều khi tức anh ách mà không dám bày tỏ. Nhưng càng khó mình lại càng bị cuốn hút và không bỏ được. Với người này, mình có cảm giác mình yêu họ hơn, mình cần họ hơn, luôn có cảm giác mình ở thế thấp hơn họ.

Bạn có thể cho mình lời khuyên là mình nên chọn lựa người nào không? 

Có người khuyên tôi tìm đến tư vấn tâm lý. Nhưng tôi không hiểu về việc sao phải tốn phí để được lắng nghe và được khóc... 

Thấy buồn, chẳng nhẽ không có đến một người bạn chấp nhận mình và cảm xúc của mình hay sao! 

Nguyễn Đặng Như Sơn:

Em thấy có những vấn đề khó nói lắm luôn và đôi khi chia sẻ với bạn bè chỉ nhận lại lời an ủi, động viên. Họ không cho mình cách để vượt qua như thế nào cũng không có khả năng giúp mình.  

Chẳng hạn như vấn đề về giới tính. Em không biết chia sẻ với ai ngoài chuyên gia tâm lý. Bạn bè chỉ chấp nhận mình đặc biệt, còn người thân như ba mẹ thì họ không hiểu cho mình. Chỉ còn biết tìm đến chuyên gia. 

Tôi rời chỗ đó, ko rõ ở đâu. Vợ tôi đứng ngoài bãi đậu xe, nói là có mấy người tấn công xe. Tôi đuổi mấy thanh niên lảng vảng bên cạnh xe của mình đi. 

Xe hơi hỏng hóc cơ khí một chút, nhưng tôi sửa được. Con trai và tôi lên xe, nhưng không thấy vợ tôi. Tôi lái xe đi không đợi cô ấy. Không có cô ấy càng tốt, nhẹ nhàng hơn hẳn. 

Trên đường, thấy công an chặn mấy xe dừng lại, để kiểm soát, nhưng tôi đi qua trót lọt.Tôi nghĩ mình đi về nhà, nhưng không biết nhà ở đâu, nên cứ loanh quanh một hồi.

Giấc mơ không khiến tôi lo lắng khi tỉnh dậy, nhưng nặng nề và khó hiểu.